Πολιτικές αποφάσεις ξεκλειδώνουν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης

Τον Ιούνιο του 2023, μια μελέτη του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Mc Kinsey, αναφερόμενη στις δυνατότητες της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, υπολόγισε ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να προσθέσει περισσότερο από 4 τρισ. δολ. στο παγκόσμιο ΑΕΠ μέχρι την αρχή της προσεχούς δεκαετίας. Όσο για το εκπληκτικό αυτό ποσό θα είναι το προϊόν υψηλών κερδών της παραγωγικότητας, κάτι που αποτελεί μέγα ζητούμενο στην εποχή μας.

Υπό αυτές τις μη ορατές πάντα συνθήκες, ο έμπειρος αναλυτής καταλαβαίνει ότι το πεδίο της βελτίωσης της παραγωγικότητας και αύξησης των αποδόσεών της, είναι πλέον κρίσιμος, από την στιγμή που το δυτικό παραγωγικό μοντέλο είναι πλέον παγκόσμιο.

«Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο σχετικό με το θρίαμβο του Καπιταλισμού. Σήμερα είναι το μοναδικό παραγωγικό σύστημα στον κόσμο και θα παραμείνει ως τέτοιο, χωρίς ανταγωνισμό για πάρα πολλά χρόνια ακόμα». Ο καθηγητής που κάνει τη διαπίστωση αυτή, κάθε άλλο παρά πωρωμένος καπιταλιστής είναι. Ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς, καθηγητής στο London School of Economics και ειδικός μελετητής του τεράστιου θέματος των ανισοτήτων, πριν απ' όλα τονίζει ότι «γνωρίζει να σκέπτεται και να παρατηρεί φαινόμενα που τον περιβάλλουν όχι με ιδεολογικές προκαταλήψεις, αλλά με κριτήρια πραγματικότητας που εκφράζουν...».

Δύσκολο το άθλημα, αλλά αναγκαίο για όποιον θέλει να μαθαίνει και όχι να επιβεβαιώνει αυτά που πιστεύει ότι γνωρίζει. Στο πλαίσιο αυτό, ο Αμερικανοσέρβος καθηγητής, με σημαντικά στοιχεία στη διάθεσή του, μπορεί να αποδείξει ότι οι αλλαγές που πραγματοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο είναι μη ανατρέψιμες και θέτουν τεράστια νέα προβλήματα, στα οποία οι απαντήσεις δεν μπορούν παρά να είναι καινούργιες και αυτές.

Με ψυχραιμία και διαύγεια έτσι, επισημαίνει τις τεράστιες αλλαγές που ήδη έχουν δρομολογηθεί στον παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας στο πλαίσιο του οποίου, η τεχνητή νοημοσύνη, θα μπορούσε να γίνει ηγετική κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας ανάπτυξης και ευημερίας.

Τα προβλεπόμενα μελλοντικά κέρδη για την παγκόσμια οικονομία λόγω της ψηφιακής ανατροπής σε πολλά επίπεδα, τώρα επεκτείνονται περαιτέρω από την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη ή την τεχνητή νοημοσύνη που μπορεί να δημιουργήσει νέο περιεχόμενο και τις πιθανές εφαρμογές του σχεδόν σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης και οικονομικής δραστηριότητας.

Εάν μπορέσουν να αξιοποιηθούν αυτές οι καινοτομίες, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αντιστρέψει τις μακροπρόθεσμες μειώσεις στην αύξηση της παραγωγικότητας που αντιμετωπίζουν τώρα πολλές προηγμένες οικονομίες.

Αυτή η οικονομική επανάσταση δεν θα συμβεί από μόνη της. Πολλές πρόσφατες συζητήσεις επικεντρώθηκαν στους κινδύνους που εγκυμονεί η τεχνητή νοημοσύνη και στην ανάγκη για διεθνείς κανονισμούς για την πρόληψη καταστροφικών ζημιών.

Εξίσου σημαντική, ωστόσο, θα είναι η εισαγωγή θετικών πολιτικών που ενισχύουν τις πιο παραγωγικές χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτές οι πολιτικές πρέπει να προωθούν τεχνολογίες που:

• ενισχύουν τις ανθρώπινες ικανότητες αντί να τις αντικαθιστούν απλώς, να ενθαρρύνουν την ευρύτερη δυνατή εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης, τόσο εντός όσο και μεταξύ διαφορετικών τομέων, ειδικά σε τομείς που τείνουν να έχουν χαμηλότερη παραγωγικότητα
• διασφαλίζουν ότι οι επιχειρήσεις και οι τομείς υποβάλλονται σε απαραίτητες διαδικασίες και οργανωτικές αλλαγές και καινοτομίες για να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης

Για να απελευθερωθεί η πλήρης δύναμη μιας οικονομίας με τεχνητή νοημοσύνη, θα απαιτηθεί όχι μόνο ένα νέο πλαίσιο πολιτικής, αλλά και μια νέα νοοτροπία προς την τεχνητή νοημοσύνη. Τελικά, οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να υιοθετηθούν ως εργαλεία που μπορούν να ενισχύσουν, αντί να υπονομεύσουν, το ανθρώπινο δυναμικό και την εφευρετικότητα.

Αυτά μεταξύ άλλων επισημαίνονται στην έκθεση της Mc Kinsey, η οποία όπως μάθαμε απασχολεί σοβαρά και μια ομάδα τεχνολογικών συμβούλων του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάϊντεν. Και το ερώτημα είναι πόσους άλλους ευρωπαίους ηγέτες απασχολεί το κρίσιμο αυτό θέμα. Διότι είναι όντως κρίσιμο και αρκετά πολύπλοκο από όλες τις πλευρές του.

Για κάθε έμπειρο παρατηρητή των οικονομικών τάσεων, η τελευταία πρόβλεψη της Goldman Sachs Economics Research για δραματική αύξηση των επενδύσεων σε τεχνητή νοημοσύνη σε σχεδόν 200 δισ. δολ. παγκοσμίως έως το 2025 είναι συναρπαστική. Προαναγγέλλει μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ), και ιδιαίτερα η γενετική τεχνητή νοημοσύνη, δεν είναι απλώς μια τεχνολογική ανακάλυψη, αλλά ένας κρίσιμος μοχλός της παγκόσμιας παραγωγικότητας της εργασίας με τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσει τις επιχειρηματικές διαδικασίες σε άνευ προηγουμένου κλίμακα.

Δομικοί παράγοντες

Απαιτούνται έτσι σημαντικές αρχικές επενδύσεις σε φυσικό, ψηφιακό και ανθρώπινο κεφάλαιο για την απόκτηση και εφαρμογή νέων τεχνολογιών – για βαθιά μετάβαση που απαιτεί πλήρη αναθεώρηση των επιχειρηματικών διαδικασιών. Και τούτο διότι, είναι πλέον προφανές ότι σημαντικοί δομικοί παράγοντες έχουν επίσης δημιουργήσει περιορισμούς από την πλευρά της προσφοράς στην παγκόσμια οικονομία.

Σε χώρες που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 75% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής, η γήρανση του πληθυσμού έχει περιορίσει την αύξηση της προσφοράς εργασίας, αυξάνοντας τους δείκτες εξάρτησης - τον αριθμό των μη εργαζομένων σε σχέση με τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας σε μια δεδομένη χώρα - και δημιουργώντας δημοσιονομικό άγχος.

Πολλοί μεγάλοι τομείς απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης, της υγειονομικής περίθαλψης, του παραδοσιακού λιανικού εμπορίου, της φιλοξενίας και των κατασκευών, έχουν κρίσιμες ελλείψεις εργαζομένων. Και σε ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα, η Ιταλία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, το συνολικό εργατικό δυναμικό συρρικνώνεται.

Εν τω μεταξύ, οι γεωπολιτικές εντάσεις, σε συνδυασμό με τους κραδασμούς της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας, έχουν οδηγήσει πολλές εταιρείες και χώρες να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους με μεγάλο κόστος για λόγους που δεν έχουν καμία σχέση με τον οικονομικό ορθολογισμό.

Η εποχή της δημιουργίας παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού αποκλειστικά με βάση την αποτελεσματικότητα και το συγκριτικό πλεονέκτημα έχει ξεκάθαρα φτάσει στο τέλος της. Εν ολίγοις, χωρίς μια ισχυρή νέα δύναμη ενίσχυσης της παραγωγικότητας, η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να συγκρατείται από την αργή ανάπτυξη και τη μειωμένη προσφορά εργασίας, την επίμονη απειλή του πληθωρισμού, τα υψηλότερα επιτόκια, τη συρρίκνωση των δημοσίων επενδύσεων και το αυξημένο κόστος κεφαλαίου για την προβλεπόμενο μέλλον.

Αυτές οι μακροπρόθεσμες παγκόσμιες πιέσεις είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης είναι τόσο σημαντική. Δίνει τη δυνατότητα για μια ψηφιακά ενεργοποιημένη άνοδο της παραγωγικότητας που θα μπορούσε να αποκαταστήσει την αναπτυξιακή δυναμική χαλαρώνοντας τους περιορισμούς από την πλευρά της προσφοράς - ειδικά τη συρρίκνωση της δεξαμενής εργασίας σε πολλές χώρες - που εμποδίζουν την παγκόσμια οικονομία. Αλλά για να συμβεί αυτός ο μετασχηματισμός, το κύμα θα πρέπει να έχει τα σωστά χαρακτηριστικά.

Δημιουργούνται έτσι σοβαρά πολιτικά προβλήματα, γιατί η απελευθέρωση της τεχνολογίας και της συναφούς με αυτήν γνώση, δεν συμβαδίζουν πάντα με καθεστώτα που πηγή της δύναμής τους είναι η αυταρχισμός, η θρησκοληψία και το μίσος του άλλου.