Εποχή πολύπλοκων και αναγκαίων συμβιβασμών

Το λάθος και τα... παράπονα του Mark Zuckerberg. Γιατί απέλυσε 10.000 υπαλλήλους η Amazon. «Αργήσαμε να βάλουμε διαφημίσεις», παραδέχεται το αφεντικό του Netflix.

Εποχή πολύπλοκων και αναγκαίων συμβιβασμών
  • του Andrew Ross Sorkin

Στο συνέδριο του DealBook 2022, μιλήσαμε με κάποιους από τους ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο. Σε όλες τις συζητήσεις, προέκυπτε το ίδιο θέμα: Κάθε απόφαση, μεγάλη ή μικρή, είναι ένας συμβιβασμός. Μερικές φορές είναι ηθικός συμβιβασμός, άλλοτε οικονομικός και κάποιες φορές πρόκειται για «διαμάχη» μεταξύ οικονομικού και ηθικού συμβιβασμού.

Σε κάθε περίπτωση, ένας ηγέτης πρέπει να εκλογικεύει τους συμβιβασμούς που κάνει. Ενίοτε αυτό τον κάνει πιο δημοφιλή, ενώ άλλες φορές συμβαίνει το αντίθετο. Υπάρχουν και φορές, όμως, που η απόφαση που παίρνει αποδεικνύεται λανθασμένη. Όταν οι καιροί είναι λιγότερο σταθεροί, όπως τώρα, οι συμβιβασμοί είναι πιο δύσκολοι και πιο περίπλοκοι.

Ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει πάντα έναν συμβιβασμό κι όταν τον αντιλαμβάνεται, είτε δεν του αρέσει είτε δεν τον εκτιμά. Όταν, όμως, είσαι αυτός που παίρνει τις αποφάσεις, ο συμβιβασμός είναι αναγκαίος.

Σε περιόδους οικονομικής άνθησης, οι επιχειρήσεις έχουν την ευχέρεια να κάνουν έργα ή επενδύσεις με βάση την ηθική, ακόμα κι όταν δεν είναι οικονομικά βιώσιμες. Όταν, όμως, η οικονομία αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως τώρα, το μεγαλύτερο διακύβευμα είναι ο συμβιβασμός. Για παράδειγμα, οι κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις ήταν γενικά δημοφιλείς εδώ και χρόνια, τα πράγματα άλλαξαν όταν οι εταιρείες έσφιξαν τους προϋπολογισμούς τους και ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτόξευσε την τιμή της ενέργειας στα ύψη. Τώρα, οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα συνδέονται με την εθνική ασφάλεια, άρα οι υποσχέσεις και οι δεσμεύσεις για μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα ανατρέπονται.

Συχνά, όταν οι ηγέτες παίρνουν μια θέση ή τα στελέχη εταιρειών παίρνουν μια επιχειρηματική απόφαση, δεν ακούγονται και οι δύο πλευρές. Αξιολογούμε τις αποφάσεις τους σαν να λαμβάνονται στο κενό, ενώ για τους ηγέτες, η διαδικασί για τη λήψη μιας απόφασης μοιάζει περισσότερο σαν να ενώνονται κομμάτια ενός μεγάλου παζλ. Και, όπως σημείωσαν ξανά και ξανά οι ηγέτες στο συνέδριο του DealBook Summit, υπάρχει και όριο χρόνου στην ευελιξία.

Mark Zuckerberg: Επιμένει στο metaverse, βάλλει κατά της Apple και… αμφιβάλλει για το TikTok

Ο Mark Zuckerberg θέλει ο κόσμος να γνωρίζει ότι η επιχείρησή του εξακολουθεί να εστιάζει στα social media.

Μιλώντας μέσω βιντεοκλήσης στο συνέδριο του DealBook του 2022, ο διευθύνων σύμβουλος της Meta προσπάθησε να διασκεδάσει τους φόβους ότι ο ίδιος και η εταιρεία του δεν εστιάζουν αρκετά στη βασική τους δραστηριότητα επειδή έχουν αφιερωθεί στην οικοδόμηση του Metaverse. Οι φόβοι αυτοί οδήγησαν στην κατά 64% πτώση της τιμής της μετοχής στο τελευταίο 12μηνο και σε χιλιάδες απολύσεις.

O Mark Zuckerberg µιλά στο συνέδριο του DealBook στο Jazz Lincoln Center, στο Manhattan.

«Ο περισσότερος χρόνος μου και οι περισσότερες προσπάθειες της εταιρείας κατευθύνεται στα social media», είπε, επιχειρώντας να διαλύσει αυτό που αποκαλεί «εντύπωση» ότι η εταιρεία είναι αποκλειστικά εστιασμένη στο metaverse ή στον κόσμο της εικονικής και ενισχυμένης πραγματικότητας. Κατά τα δύο τελευταία χρόνια η επιχείρηση του Zuckerberg έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στο τμήμα Reality Labs, το οποίο είναι επιφορτισμένο με τις προσπάθειες της εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας, ενώ έχει αλλάξει το όνομά της από Facebook σε Meta.

Ο Mark Zuckerberg, μεταξύ άλλων, υπεραμύνθηκε της επιλογής της Meta να πραγματοποιήσει μεγάλες επενδύσεις στην εικονική και την επαυξημένη πραγματικότητα. «Στη δεκαετία του 2030 δεν θα είμαστε στο σημείο που είμαστε τώρα με τη χρήση συσκευών σαν τις σημερινές», είπε. «Κάποιος πρέπει να το δημιουργήσει αυτό. Να επενδύσει και να πιστέψει σε αυτό. Για να δημιουργηθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να ανακαλυφθεί… πολλή νέα τεχνολογία».

Και πάλι, όπως επισημαίνει, οι δαπάνες στο Reality Labs αντιστοιχούν μόνο στο 20% του επενδυτικού χαρτοφυλακίου της επιχείρησης. Όπως και στο προσωπικό που απολύθηκε πρόσφατα, ο κ. Zuckerberg παραδέχθηκε ότι δεν κατάφερε να δει το πτωτικό γύρισμα της οικονομίας και ότι οι μεγάλες του επενδύσεις στο metaverse ακολουθούνται από τη σκληρή απόφαση να υπάρξουν περικοπές. «Έκανα αυτό το λάθος», είπε.

«Όμως», είπε για όσους αμφισβητούν την είσοδο στο metaverse, «αν σε αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό, θα πει ότι δεν προσπαθείς αρκετά σκληρά». Ο Zuckerberg είπε ότι η επιχείρηση αμφισβητήθηκε στο παρελθόν για την ικανότητά της να μεταφέρει το περιεχόμενό της σε κινητές συσκευές ή να αντιμετωπίσει «προβλήματα περιεχομένου», αν και δεν εξήγησε περισσότερα.

Ακόμα, ο Zuckerberg εξέφρασε την άποψή του για τις αλλαγές που η Apple έκανε στην on line διαφήμιση, η οποία έδωσε ιδιαίτερα γερό χτύπημα στην επιχείρησή του. Επίσης, καταφέρθηκε κατά του App Store της ίδιας εταιρείας και σημείωσε ότι θεωρεί πως είναι «προβληματικό για μια εταιρεία να έχει πλήρη έλεγχο στο ποιες εφαρμογές βρίσκονται στις συσκευές του κόσμου».

Η Apple έκανε επίσης πέρσι αλλαγές στην προστασία δεδομένων, οι οποίες κατέστησαν πιο δύσκολο για τις εφαρμογές social media, όπως το Facebook, να στοχεύσουν τους χρήστες τους με διαφημίσεις. Οι αλλαγές έχουν οδηγήσει σε πτώση εσόδων για το Facebook και για άλλες εταιρείες που στηρίζονται στην ψηφιακή διαφήμιση.

Ο κ.Zuckerberg αντιπαρέβαλε το App store της Apple με το Google Play App store. «Η Google μπορεί να ελέγχει τι πηγαίνει στο ηλεκτρονικό της κατάστημα, αλλά το έκαναν έτσι ώστε να μπορείς να μεταφέρεις αρχεία μεταξύ pc και φορητής συσκευής (side loading), να έχεις άλλα καταστήματα εφαρμογών και να δουλεύεις απευθείας με κατασκευαστές τηλεφώνων».

Τέλος, σε μια ασυνήθιστη γι’ αυτόν κίνηση, ο κ. Zuckerberg μίλησε για την Κίνα και σημείωσε ότι δεν ήταν ξεκάθαρο το πώς οι αναταράξεις εκεί θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις διαφημίσεις από την χώρα. Η Κίνα δεν επιτρέπει υπηρεσίες της Meta, όπως το Facebook και το Instagram, να χρησιμοποιηθούν στην χώρα, αν και οι εταιρείες εκεί μπορούν να πληρώσουν και να διαφημιστούν στις πλατφόρμες.

Ακόμα, ο Mark Zuckerberg ισχυρίστηκε ότι η σχέση του TikTok με την Κίνα είναι γεμάτη με «πραγματικά ερωτήματα» σχετικά με την επιρροή της κυβέρνησης στην υπερδημοφιλή social media εφαρμογή. «Κάποιοι από τους τύπους που δουλεύουν στο TikTok είμαι σίγουρος ότι προσπαθούν να κάνουν το σωστό», ανέφερε ο Zuckerberg. «Και είναι μπερδεμένο. Νομίζω ότι υπάρχουν πραγματικά ερωτήματα, με τα οποία χρειάζεται τουλάχιστον να αναμετρηθεί κανείς»

Andy Jassy: Η οικονομική αβεβαιότητα προκάλεσε τις απολύσεις

Ο Andy Jassy, CEO της Amazon, ανέφερε ότι η αβεβαιότητα στην οικονομία οδήγησε τον ίδιο και τους επικεφαλής της διοίκησης της Amazon στη σκληρή απόφαση της απόλυσης 10.000 υπαλλήλων από όλα τα τμήματα. Ο κ. Jassy ανέφερε ότι ο ίδιος και η ομάδα των υψηλόβαθμών στελεχών του τους τελευταίους μήνες επανεξετάζουν λεπτομερή επιχειρησιακά σχέδια για περίπου 50 ή 60 μονάδες της Amazon. «Νιώσαμε και νιώθουμε ότι έπρεπε απλώς να εξορθολογίσουμε τα κόστη μας», είπε.

Όσον αφορά τις προσπάθειες των εργαζομένων στην ετιαρεία να σχηματίσουν δική τους εργατική ένωση, «υπάρχει στ’ αλήθεια πιθανότητα αυτό να τελειώσει στα ομοσπονδιακά δικαστήρια», τόνισε ο κ. Jassy, ο οποίος πρόσθεσε ότι εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι εργαζόμενοι θα ήταν καλύτερα χωρίς σωματείο, αφού κατά τη γνώμη του τα σωματεία είναι «γραφειοκρατικά». Το σχόλιό του αυτό το έχει κάνει και παλιότερα και το Εθνικό Συμβούλιο Εργασίας το χαρακτήρισε «παραβίαση του εργατικού δικαίου». Όταν του το υπενθύμισαν, ο κ. Jassy είπε: «Νόμιζα ότι το κλίμα ήταν μη συγκρουσιακό και ξεκάθαρο, αλλά υποθέτω ότι δεν επιτρέπεται να πεις κάτι τέτοιο ή κάποιοι άνθρωποι θεωρούν ότι δεν επιτρέπεται να πεις κάτι τέτοιο».

Ο Andy Jassy ανέφερε ότι η Amazon πρέπει να επιτρέπει την πρόσβαση ακόμη και σε απόψεις που θεωρούνται «απαράδεκτες».

Ακόμα, ο Andy Jassy ανέφερε ακόμη πως το Amazon δεν είχε σκοπό να αφαιρέσει την αντισημιτική ταινία που ο παίκτης των Brooklyn Nets, Kyrie Irving, βρήκε στην ιστοσελίδα της Amazon πριν από λίγο καιρό. «Πουλάμε περιεχόμενο σε εκατοντάδες εκατομμύρια πελατών με πολλές διαφορετικές οπτικές, πρέπει να επιτρέψουμε την πρόσβαση σε αυτές τις απόψεις, ακόμη κι αν είναι απαράδεκτες και πολύ μακρινές από τις δικές μας», είπε ο κ. Jassy. «Ορισμένες αποφάσεις που καλείται να πάρει κανείς είναι πιο ξεκάθαρες», είπε, και έφερε ως παράδειγμα το περιεχόμενο που «ενεργητικά υποκινεί ή προωθεί την βία ή λέει στους ανθρώπους πως να κάνουν πράγματα όπως η παιδοφιλία».

Η εταιρεία διαθέτει μια σημαντική ομάδα ανθρώπων, καθώς και μια επιτροπή, είπε ο κ. Jassy, η οποία εξετάζει το περιεχόμενο και παίρνει αποφάσεις για το εάν θα το αφαιρέσει ή όχι. Είπε ότι η διαδικασία παρακολούθησης του περιεχομένου είναι αρκετά περίπλοκη. Επιπλέον, ανέφερε, η εταιρεία θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα υπάρξει μία ακόμη διαδικασία στην οποία θα πρέπει να αξιολογείται ποια στοιχεία θα συνοδεύονται από αποποίηση ευθύνης (disclaimer). «Η αλήθεια είναι ότι έχουμε πολύ εκτενείς κριτικές πελατών», είπε ο κ. Jassy. «Για βιβλία που έλκουν πολλή προσοχή -ειδικά τη δημόσια προσοχή-οι πελάτες κάνουν καλή δουλειά στο να προειδοποιούν ο ένας τον άλλο».

Reed Hastings: «Αργήσαμε να βάλουμε διαφημίσεις», «Ιδιοφυΐα ο Musk!»

Σύμφωνα με τον Reed Hastings, τον συνιδρυτή και συνδιευθύνοντα σύμβουλο του Netflix, υπάρχουν δυο βασικές αρχές, τις οποίες προσυπογράφει: ικανοποίηση του πελάτη και λειτουργικά έσοδα. «Όλα τα υπόλοιπα είναι τακτική», είπε στον δημοσιογράφο Andrew Ross Sorkin, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του DealBook 2022.

Με αυτό το υπόψη, το λανσάρισμα μιας επιπλέον φθηνότερης υπηρεσίας, που θα περιλαμβάνει προβολή διαφημίσεων είναι η τακτική της εταιρείας για να συγκρατήσει θεατές με πιο οικονομικά πακέτα, αλλά και για να βελτιώσει τα έσοδά της -πολύ περισσότερο που το 2022 βρέθηκε για πρώτη φορά σε διάστημα δέκα ετών σε αδιέξοδο αναφορικά με την προσέλκυση νέων χρηστών.

Ο Reed Hastings, διευθύνων σύμβουλος του Netflix, στο συνέδριο του DealBook.

Ο κ. Hastings παραδέχθηκε ότι απέτυχε να κατανοήσει την συσσωρευμένη απαίτηση των διαφημιζόμενων, που έψαχναν να απευθυνθούν στο κοινό των 18- 49 ετών, το οποίο δεν ενδιαφερόταν να παρακολουθεί παραδοσιακή τηλεόραση. «Αυτό είναι κάτι που πραγματικά μου ξέφυγε», είπε. «Δεν χρειάστηκε να διεκδικήσουμε τα διαφημιστικά έσοδα, αφού στην πραγματικότητα ήταν εκεί, στις συνδεδεμένες με το Netflix τηλεοράσεις, αρκεί να ενεργοποιούσαμε το απόθεμα προς πώληση». Ο κ. Hastings πρόσθεσε ότι δεν είχε σκοπό να αλλάξει άποψη σε ό,τι αφορά τη στρατηγική προτεραιότητα της εταιρείας στο περιεχόμενο, ούτε να χαμηλώσει τις δαπάνες για το πρόγραμμα.

Ακόμη ένα πεδίο στο οποίο η επιχείρηση σκέφτηκε να τροποποιήσει την στρατηγική της αφορά τον χώρο του κινηματογράφου. Απαντώντας στην ερώτηση κατά πόσο το Netflix ζημιώθηκε με την κυκλοφορία της ταινίας «Glass Onion» -τη συνέχεια της δημοφιλούς ταινίας «Knives Out»- σε μόνο 600 κινηματογράφους και για μόνο μία εβδομάδα στις ΗΠΑ, ο κ. Hastings απάντησε καταφατικά, αλλά πρόσθεσε ότι αυτό ήταν μέρος ενός σχεδίου. Από την αρχή, είπε, το σχέδιο ήταν να προκληθεί ενδιαφέρον για την ταινία, χωρίς να αφαιρεθεί κάτι από την εμπειρία των χρηστών της πλατφόρμας. Ο Hastings την περιέγραψε σαν προωθητική ενέργεια και την παρομοίασε με την πρεμιέρα μιας ταινίας σ’ ένα φεστιβάλ, η οποία τελικά θα οδηγούσε συνδρομητές στην πλατφόρμα. «Νομίζω ότι θα είναι μία από τις πιο επιτυχημένες μας ταινίες», πρόσθεσε. «Αν αυτό φέρει αποτέλεσμα, θα το επαναλάβουμε».

Όπως είπε ο Hastings, η εταιρεία προσπαθεί να είναι παγκόσμιος ηγέτης στον κλάδο της αναψυχής, και αυτό περιλαμβάνει και το gaming. «Εστιάζουμε εν μέρει στα παιχνίδια κινητών τηλεφώνων», ανέφερε. Από το περσινό καλοκαίρι, το Netflix έχει αποκτήσει τρία gaming studios. Όπως ανέφερε ο Hastings, έχει ήδη μετανιώσει για την απώλεια άλλων ευκαιριών επέκτασης στον κλάδο του gaming. «Μετανιώνω που δεν πήραμε τη Wordle», είπε. Πρόκειται για το δημοφιλές παιχνίδι που απέκτησαν οι New York Times τον Ιανουάριο του 2022. Η στρατηγική του Netflix αναφορικά με τα παιχνίδια, εξήγησε ο Hastings, θα εστιάζει περισσότερο στην αύξηση του ενδιαφέροντος για το ίδιο το Netflix και λιγότερο στην αποκόμιση άμεσου κέρδους από τη δραστηριότητα αυτή.

Ο Hastings αναφέρθηκε ακόμη στην εξαγορά του Twitter από τον Elon Musk, λέγοντας ότι εκπλήσσεται με το ότι «ο κόσμος το ψειρίζει τόσο πολύ». «Ξόδεψε όλα αυτά τα χρήματα για να έχουν η δημοκρατία και η κοινωνία μια πιο ανοικτή πλατφόρμα -και αυτό το βλέπω θετικά», επισήμανε. Όπως είπε, είναι «100% πεπεισμένος ότι ο E. Musk «προσπαθούσε να βοηθήσει τον κόσμο με καθεμία από τις πράξεις του». Ο Hastings αποκάλεσε τον Musk «τον πιο γενναίο και δημιουργικό άνθρωπο στον πλανήτη». «Το στυλ του είναι διαφορετικό», είπε ο Hastings. «Εγώ προσπαθώ να είμαι σταθερός και αξιοσέβαστος. Εκείνον δεν τον νοιάζει».

Shou Chew: «Πολύ νωρίς» για μεγάλες επενδύσεις στο metaverse

Όταν ρωτήθηκε τι πιστεύει για το metaverse, ο Shou Chew, ο διευθύνων σύμβουλος του TikTok, είπε ότι είναι «πολύ νωρίς» για να σκεφτεί μια μεγάλη επένδυση σ’ αυτό. «Μπορεί κανείς να φανταστεί ενδιαφέρουσες περιπτώσεις χρήσης», είπε. «Ταυτόχρονα, η καμπύλη υιοθέτησης είναι πολύ χαμηλά και νομίζω ότι θα πρέπει και η στάθμιση σε όρους επενδυτικών επιλογών να είναι ανάλογη».

Ο Shou Chew, διευθύνων σύμβουλος του TikTok.

Το TikTok βρέθηκε στο μικροσκόπιο των αμερικανικών αρχών, λόγω του ότι η μητρική του εταιρεία, η ΒyteDance, έχει την έδρα της στην Κίνα. Για περισσότερα από δύο χρόνια οι νομοθέτες και οι ρυθμιστικές αρχές εκφράζουν ανησυχίες ότι οι κινεζικές αρχές θα μπορούσαν να πάρουν στην κατοχή τους δεδομένα για Αμερικανούς πολίτες, τα οποία συλλέγει το TikTok, ή για το ότι οι αλγόριθμοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στοχευμένα για προπαγάνδα σε Αμερικανούς χρήστες. Ο κ. Chew επανέλαβε ότι «καμία ξένη κυβέρνηση δεν μας ζήτησε στοιχεία που να έχουν σχέση με τις ΗΠΑ» και ότι η εταιρεία είναι σ η διαδικασία μεταφοράς δεδομένων που αφορούν Αμερικανούς πολίτες στην cloud υποδομή της Oracle.

Larry Fink: Δεν φοβάται τον πληθωρισμό, αλλά την επιβράδυνση της ανάπτυξης

Ο Lary Fink, CEO της Blackrock, πιστεύει ότι η μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία δεν είναι ο πληθωρισμός αλλά η επιβράδυνση της ανάπτυξης που θα μπορούσε να ακολουθήσει.

Μιλώντας στην Σύνοδο DealBook, ο κ. Fink προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός μπορεί σύντομα να υποχωρήσει, σε χαμηλά ίσως και της τάξης του 3%, αλλά θα μπορούσε να ακολουθήσει μια μακρά περίοδος χαμηλής ανάπτυξης. Η αναταραχή στις ομολογιακές αγορές της Μ. Βρετανίας το φθινόπωρο, η οποία πυροδοτήθηκε από μια φιλόδοξη πρόταση περικοπής φόρων, υπονοεί ότι οι κυβερνήσεις, ακόμα και οι ΗΠΑ, μπορεί να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα που είχαν άλλοτε για να βγάλουν την οικονομία από την ύφεση.

Ο Larry Fink, διευθύνων σύμβουλος της Blackrock, είπε στον Andrew Ross Sorkin ότι θεωρεί πως ο πληθωρισμός θα «αποκλιμακωθεί γρήγορα», αλλά ότι θα ακολουθήσει μια μακρά περίοδος χαμηλής ανάπτυξης.

«Υπάρχει ένα όριο στο πόσα κίνητρα μια κυβέρνηση μπορεί να δώσει χωρίς να επαναστατήσει η αγορά», είπε. «Αφού θα έχουμε ξεπεράσει αυτή την άνοδο του πληθωρισμού, φοβάμαι ότι δεν θα είμαστε σε θέση να έχουμε χρηματοοικονομική τόνωση για κάποιο χρονικό διάστημα. Τα ελλείμματα έχουν σημασία».

Η ελπίδα είναι μια από τις πτυχές που όρισαν την πορεία των ΗΠΑ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είπε ο κ. Fink. «Αν χάσουμε αυτή τη μακροχρόνια ελπίδα, θα είναι πιο δύσκολο για τις ΗΠΑ να έχουν διαφοροποιημένη ανάπτυξη».

Ο Larry Fink είπε ακόμη ότι η πρόσφατη εντυπωσιακή κατάρρευση του ανταλλακτήριου κρυπτονομισμάτων FTX ήταν το αποτέλεσμα όχι απλώς λαθών στη διοίκηση, αλλά κακής συμπεριφοράς- και προειδοποίησε ότι οι περισσότερες start ups κρυπτονομισμάτων θα αποτύχουν. «Πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί όλο αυτό», ανέφερε. Ο Fink είπε ότι η Blackrock είχε επενδύσει 24 εκατ. δολάρια στο FTX και υπαινίχθηκε ότι στη δική του και σε άλλες εταιρίες είχαν πιθανότατα δοθεί κακής ποιότητας πληροφορίες.

«Έχουμε παραπλανηθεί;», αναρωτήθηκε ο Fink. «Μέχρι να έχουμε πιο πολλά δεδομένα, δεν θα κάνω εικασίες.
Απάτη ή όχι, ο Fink ανέφερε ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για το φιάσκο της FTX ανήκει στα venture capitals που το χρηματοδότησαν σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα απ’ ό,τι η δική του εταιρεία. Είπε πως το μοντέλο των χρηματοδοτών της Silicon Valley, το οποίο δίνει πράσινο φως σε επενδύσεις χωρίς να έχει προηγηθεί επισταμένη αξιολόγησή τους (due diligence), πρέπει να αλλάξει.

Τα καλά νέα; Ο κ. Fink προέβλεψε ότι η θεαματική πτώση του FTX θα φέρει τους κεφαλαιούχους επιχειρηματικών συμμετοχών πίσω, σε επενδύσεις που βασίζονται στην επιστήμη και όχι στο τι αποτελεί «μόδα». «Νομίζω τα περισσότερα χρήματα των venture capitals θα κατευθυνθούν στην απανθρακοποίηση», είπε ο κ. Fink. «Δεν θα πάνε σε όλους αυτούς τους που μας παρείχαν την καλή υπηρεσία να παραγγέλνουμε φαγητό γρηγορότερα ή να βρίσκουμε ταξί πιο σύντομα. Νομίζω ότι θα έχει να κάνει περισσότερο με χειροπιαστή επιστήμη και θα απαιτεί πολύ περισσότερη κατανόηση της τεχνολογίας».

Ο ίδιος επανέλαβε ότι έχει αμφιβολίες για το μέλλον των start up κρυπτονομισμάτων. «Πίστευα ότι οι περισσότερες εταιρείας θα πάψουν να υπάρχουν σε βάθος χρόνου», είπε. «Εξακολουθώ να το πιστεύω».

Janet Yellen: Περισσότερη ρύθμιση στα cryptos μετά τη «στιγμή Lehman»

Η υπουργός Οικονομικών είπε ότι η κατάρρευση του FTX ήταν μια «στιγμή Lehman» για τον κλάδο των κρυπτονομισμάτων, τον οποίο η υπουργός εξακολουθεί να βλέπει με σκεπτικισμό. Μιλώντας στο συνέδριο του DealBook, η κ. Yellen περιέγραψε τα κρυπτονομίσματα σαν «πολύ ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία» και πρόσθεσε ότι ήταν ευγνώμων που η πρόσφατη μεταβλητότητά τους δεν διαχύθηκε στον συμβατικό τραπεζικό κλάδο. Τα σχόλια ήρθαν εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με τους κινδύνους επένδυσης σε ψηφιακά στοιχεία ενεργητικού, καθώς οι νομοθέτες ζητούν περισσότερη ρυθμιστική εποπτεία του κλάδου. «Ήμουν επιφυλακτική και παραμένω αρκετά επιφυλακτική», ανέφερε η κ. Yellen.

Τον περασμένο χρόνο, η κυβέρνηση Biden μελετούσε το τοπίο των ψηφιακών στοιχείων ενεργητικού ώστε να αναπτύξει ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Η υπουργός Οικονομικών επαίνεσε τους ρυθμιστές της τραπεζικής αγοράς που υπήρξαν προσεκτικοί στο θέμα των κρυπτονομισμάτων. «Για την αγορά των crypto είναι μια στιγμή Lehman», είπε η κ. Yellen. «Και τα κρυπτονομίσματα είναι κάτι αρκετά μεγάλο και θα είχαμε μεγάλη ζημιά επενδυτών, ειδικά ανθρώπων που δεν είναι πολύ καλά ενημερωμένοι σχετικά με κινδύνους που αναλαμβάνουν, και αυτό είναι κάτι πολύ άσχημο».

Η Janet Yellen, Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, στο συνέδριο του DealBook.

Η κ. Yellen είπε ότι είναι σημαντικό να είμαστε ανοιχτοί στη χρηματοοικονομική καινοτομία, σημειώνοντας ότι η τεχνολογία στην οποία βασίζονται τα κρυπτονομίσματα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί για ταχύτερες και φθηνότερες συναλλαγές. Ωστόσο, πρόσθεσε, η ταχύτερη και φθηνότερη λειτουργικότητα πρέπει να είναι αρκετά στιβαρή, ώστε να παρέχει επαρκή προστασία στους καταναλωτές. «Νομίζω ότι όλα αυτά που είδαμε μαρτυρούν ότι πρόκειται για μια αγορά που πραγματικά χρειάζεται περισσότερη και πιο επαρκή ρύθμιση, την οποία δεν έχει» είπε η κ. Yellen.

Η ίδια παραδέχθηκε ότι δεν μίλησε σωστά όταν φάνηκε να δηλώνει ότι δεν ήταν απαραίτητος κανένας εξονυχιστικός έλεγχος των σαουδαραβικών κεφαλαίων στο deal των 44 δισ. δολαρίων για την εξαγορά του Twitter από τον Elon Musk. Η υπουργός ανέφερε ότι, όταν σημαντικοί διεθνείς επενδυτές εμπλέκονται σε μια συμφωνία, όπως ενδεχομένως συνέβη στην περίπτωση του Twitter, μια υπηρεσία εντός του υπουργείου «ελέγχει τις συναλλαγές στις οποίες εμπλέκονται ξένες επενδύσεις στις ΗΠΑ, ώστε να δει αν προκαλείται κίνδυνος στην εθνική ασφάλεια».

Επίσης επεσήμανε τις «δικαιολογημένες ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια», οι οποίες σχετίζονται με το TikTok. Όπως πρόσθεσε, «βλέπουμε ένα εύρος γεωπολιτικών κινδύνων να έρχεται στο προσκήνιο και είναι σωστό για τις αμερικανικές επιχειρήσεις να σκέφτονται με τι έχουν να κάνουν αυτοί οι κίνδυνοι».

*O Andrew Ross Sorkin είναι αρθρογράφος του Founder, συντάκτης του DealBook Summit, συμπαρουσιαστής του «Squawk Box» στο CNBC και συγγραφέας του «Too Big to Fail». Συνδημιουργός της δραματικής σειράς «Billions».

v