Ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε μια σταθερή τροχιά ανάπτυξης, έχοντας πια εδραιωθεί στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς. Για το 2024, τα συνολικά έσοδα υπερέβησαν τα 21,7 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 1,108 δισ. ευρώ (+5,4%) σε σχέση με το 2023, με τις συνολικές αφίξεις να αναμένεται να πλησιάσουν -συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών της κρουαζιέρας- τα 40 εκατ.
Η σημαντική αύξηση των τουριστικών εισπράξεων μετά την πανδημία συμβάλλει άμεσα και έμμεσα στο ΑΕΠ, στην απασχόληση αλλά και στην μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, καθιστώντας τον ελληνικό τουρισμό βασικό πυλώνα σταθερότητας για την εθνική μας οικονομία.
Παρά τη θετική πορεία των τελευταίων ετών, η συνεχής αύξηση αφίξεων και εισπράξεων δεν μπορεί πλέον να είναι η μοναδική μας στόχευση. Με τη βιωσιμότητα να αποτελεί τη νέα στρατηγική προτεραιότητα, ο ελληνικός τουρισμός καλείται να προχωρήσει προς μια πράσινη μετάβαση, με ενίσχυση των υποδομών, υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων.
Η μελλοντική ανάπτυξη απαιτεί τη δημιουργία ενός ποιοτικού και ανθεκτικού τουριστικού μοντέλου που θα αποφέρει ουσιαστικά οφέλη στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Αναγνωρίζοντας αυτή τη νέα πραγματικότητα, ο ΣΕΤΕ δημιούργησε την πρωτοβουλία εθελοντικής αυτορρύθμισης του τουριστικού τομέα «METRON Sustainable Tourism», με στόχο τη διαμόρφωση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, ώστε αυτό να παραμείνει ανταγωνιστικό και βιώσιμο.
Βέβαια, βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη αποτελεί η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδίου για τον τουρισμό, το οποίο θα ανταποκρίνεται στις επιτακτικές περιβαλλοντικές προκλήσεις του σήμερα, παρέχοντας ταυτόχρονα ασφάλεια δικαίου για τις τουριστικές επενδύσεις. Είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί με επιτυχία η δημόσια διαβούλευση που έχει ξεκινήσει το τελευταίο διάστημα στην κατεύθυνση αυτή.
Η ανάδειξη νέων προορισμών, η διαφοροποίηση των τουριστικών προϊόντων και η διεύρυνση της τουριστικής περιόδου πέραν των γνωστών πέντε μηνών και πέντε περιφερειών της χώρας αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η συνεργασία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι καθοριστική για την επίτευξη αυτών των στόχων. Η τοπική αυτοδιοίκηση διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο, καθώς καλείται να επενδύσει σε μια ολιστική προσέγγιση ανάπτυξης, προωθώντας τη δημιουργία Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών (DMOs) με την ενεργή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Με αυτόν τον τρόπο, θα καταστεί εφικτή η άμβλυνση της εποχικότητας και η ανάπτυξη νέων τουριστικών προορισμών σε ολόκληρη την επικράτεια.
Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί όχι μόνο ελληνικό, αλλά πανευρωπαϊκό ζήτημα, το οποίο απαιτεί άμεσες και στοχευμένες λύσεις. Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό είναι καταλυτική για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΤΕ, μέσω του Ινστιτούτου του (ΙΝΣΕΤΕ), επενδύει στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, προσφέροντας εξειδικευμένα προγράμματα για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον τουρισμό.
Τα πρώτα στοιχεία για το 2025 δείχνουν ότι ο ελληνικός τουρισμός διατηρεί τη δυναμική του, με ενδείξεις που ενισχύουν την τάση διεύρυνσης της τουριστικής περιόδου.
Ωστόσο, οι προκλήσεις που επηρεάζουν την ταξιδιωτική βιομηχανία σε ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο και δύσκολα προβλέψιμο γεωπολιτικό και μακροοικονομικό διεθνές περιβάλλον παραμένουν πολλές. Ταυτόχρονα, η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της μοιάζουν να αποτελούν τη νέα σταθερά. Η ικανότητά μας ως πολιτεία, ιδιωτικός τομέας, αλλά και ως κοινωνία γενικότερα να ανταποκριθούμε και να διαχειριστούμε κρίσεις που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της νέας πραγματικότητας θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και το μέλλον του τουρισμού μας.
Έχουμε συλλογική ευθύνη να προστατεύσουμε τη διεθνή εικόνα της χώρας και να δουλέψουμε για το βιώσιμο μέλλον του ελληνικού τουρισμού.
*O κ. Γιάννης Παράσχης είναι Προέδρος Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ)