Όταν μια αλλαγή μεγάλης κλίμακας συμβαίνει με γοργούς ρυθμούς, οι άνθρωποι συχνά φοβόμαστε για τα χειρότερα. Η εξέλιξη μας έχει μάθει να φυλαγόμαστε από τα αρπακτικά και στη σύγχρονη εποχή το αρπακτικό που όλοι φοβόμαστε έχει τη μορφή της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence – A.I.).
Εύκολα ασπάζεται κανείς την άποψη ότι η A.I. θα καταργήσει θέσεις εργασίας. Έχω διευθύνει το τμήμα Τεχνητής Νοημοσύνης στο εργαστήριο του Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ), αυτό ήταν κάτι σαν «A.I. στην εφηβεία της», και μπορώ να πω από πρώτο χέρι ότι ο φόβος της επικράτησης των μηχανών δεν είναι κάτι νέο.
Η γενιά μου πίστευε ότι η εφεύρεση της φορητής αριθμομηχανής θα έκανε τους ανθρώπους να μη μαθαίνουν αριθμητική τη μάθηση. Αντίθετα, εκδημοκρατοποίησε την αριθμητική, εξοπλίζοντας τους μαθητές με εργαλεία για την ταχύτερη επίλυση προβλημάτων, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν σε συλλογισμούς υψηλότερου επιπέδου αντί να παιδεύονται με βασικές αριθμητικές πράξεις.
Η Α.Ι. έχει την ίδια δυνατότητα να φέρει επανάσταση στην εκπαίδευση, ενισχύοντας τις ικανότητες των δασκάλων και δίνοντάς τους τη δυνατότητα να στοχεύσουν σε προσωποποιημένη ατομική εκπαίδευση με τρόπους που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί. Αυτή η δυνατότητα μετασχηματισμού ενισχύεται ακόμα περισσότερο όταν η A.I. συνδυάζεται με ψηφιακή εκπαίδευση, προσφέροντας σε πραγματικό χρόνο πλούσια δεδομένα σχετικά με τον τρόπο εκπαίδευσης των μαθητών.
Είναι φυσικό η αλλαγή να μας προκαλεί ανησυχία. Το άγνωστο συχνά εκλαμβάνεται σαν απειλή. Η ιστορία, όμως, μας έχει διδάξει ένα αναμφισβήτητο μάθημα: το να χτίζουμε ενστικτωδώς τείχη για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, απλά καθυστερεί το αναπόφευκτο. Αυτά τα τείχη είτε θα υπερπηδηθούν είτε θα πέσουν.
Η μεγαλύτερη ικανότητα που μπορούμε να αναπτύξουμε για να παραμείνουμε στα πράγματα σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο κόσμο, είναι η προσαρμοστικότητα -και όχι η άμυνα. Για δασκάλους σαν εμένα, αυτό μεταφράζεται σε απόρριψη της θεωρίας της Δευτέρας Παρουσίας και σε επαναπροσδιορισμό της αντίληψής μας: Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν ήρθε για να μας υποκαταστήσει. Αν χρησιμοποιηθεί με υπευθυνότητα, είναι εδώ για να μας βοηθήσει να γίνουμε «σούπερ δάσκαλοι».
Σκεφτείτε την τεχνολογία των αυτοοδηγούμενων οχημάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι οδηγοί εξακολουθούν να είναι παρόντες, αλλά οι υβριδικές τεχνολογίες, όπως το cruise control, οι προειδοποιήσεις αλλαγής λωρίδας κυκλοφορίας, το αυτόματο φρενάρισμα και η υποβοήθηση στάθμευσης, λειτουργούν ενισχυτικά στην ανθρώπινη προσπάθεια και επαναπροσδιορίζουν τι σημαίνει να είσαι πίσω από το τιμόνι.
Το ίδιο φαινόμενο συμβαίνει και στην τάξη. Οι δάσκαλοι παραμένουν, ενώ εργαλεία με δυνατότητα A.I. -όπως δάσκαλοι, σύμβουλοι, βαθμολογητές, πλοηγοί προγράμματος σπουδών και μεταφραστές- αρχίζουν να εμφανίζονται απελευθερώνοντας τους εκπαιδευτές από επαναλαμβανόμενες εργασίες και διοικητικά καθήκοντα. Αυτή η αλλαγή επιτρέπει στους δασκάλους να επικεντρωθούν σε αυτό που πραγματικά έχει σημασία: να προκαλούν τη συμμετοχή και να εμπνέουν τους μαθητές, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα της εκπαίδευσης και την πρόσβαση σε αυτή.
Φυσικά, η εξέλιξη είναι σταδιακή. Βραχυπρόθεσμα, η A.I. θα βοηθήσει τους δασκάλους να δημιουργήσουν σχέδια μαθημάτων, να βρουν επεξηγηματικά παραδείγματα και να δημιουργήσουν κουίζ προσαρμοσμένα σε κάθε μαθητή. Προσαρμοσμένες ασκήσεις θα χρησιμεύσουν ως εργαλεία για την καταπολέμηση της αντιγραφής, ενώ η A.I. θα παρέχει άμεση ανατροφοδότηση.
Μακροπρόθεσμα, είναι δυνατό να φανταστεί κανείς έναν κόσμο όπου η A.I. θα μπορεί να απορροφήσει πλούσια δεδομένα μαθητών και να δημιουργήσει εξατομικευμένες διαδρομές μάθησης, όλα μέσα σε ένα πρόγραμμα σπουδών που θα καθορίζεται από τον δάσκαλο.
Οι δάσκαλοι θα συνεχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση των συζητήσεων των μαθητών, στην καθοδήγηση ομαδικών έργων και στη συμμετοχή των μαθητών τους, ενώ η A.I. θα ασχολείται με τη βαθμολόγηση και θα χρησιμοποιεί τη σωκρατική μέθοδο για να βοηθήσει τους μαθητές να ανακαλύψουν μόνοι τους απαντήσεις. Οι δάσκαλοι θα παρέχουν ενθάρρυνση και προσωπική υποστήριξη σε όποιον τη χρειάζεται, χρησιμοποιώντας τον χρόνο που θα έχουν πλέον ελευθερώσει για να δώσουν στους μαθητές τους επιπλέον φροντίδα.
Μαθητής χρησιμοποιεί έναν βοηθό διδασκαλίας A.I. για να λύσει ένα μαθηματικό πρόβλημα αντί να ζητήσει βοήθεια από τον δάσκαλο.
Αυτό είναι το μέλλον στο οποίο βαδίζουμε. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε ήδη πάρει μια γεύση. Στο edX, ένας A.I. - βοηθός εκμάθησης είναι ενσωματωμένος σε μια παγκόσμια διαδικτυακή πλατφόρμα διδασκαλίας παρέχοντας εξατομικευμένη ακαδημαϊκή υποστήριξη 24/7 στους μαθητές, από περιλήψεις μαθημάτων μέχρι διαγωνίσματα.
Η Ακαδημία Khan συνεργάστηκε με τη Microsoft για την κυκλοφορία του Khanmigo for Teachers, ενός εργαλείου Τεχνητής Νοημοσύνης που βοηθά στην προετοιμασία μαθημάτων για την τάξη, στην ανάλυση της απόδοσης των μαθητών και στην πρόταση θεμάτων εργασιών. Άλλα συστήματα προσαρμοστικής μάθησης που βασίζονται σε A.I. μπορούν να προσαρμόσουν τη δυσκολία ομάδων προβλημάτων με βάση την απόδοση των μαθητών και τα κενά στην κατανόηση προτού καν τα παρατηρήσει ο δάσκαλος.
Υπήρξα καθηγητής στο ΜΙΤ για 36 χρόνια και στο διάστημα αυτό ήταν πάντα σταθερή η απαίτηση διάθεσης πολύτιμου χρόνου για χαζοδουλειές που με αποσπούσαν από τη διδασκαλία και την επικοινωνία με τους μαθητές. Απίστευτες ώρες για βαθμολόγηση, για αξιολόγηση εργασιών και για προετοιμασία μαθημάτων, που, παρότι ήταν χρήσιμα, δεν εντάσσονται στο σημαντικό μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, το κομμάτι που μιλάει στους μαθητές και τους εμπνέει. Αυτές οι δουλειές μπορούν να αυτοματοποιηθούν.
Εδώ και αιώνες, υιοθετήσαμε ένα μοντέλο με τεράστια αμφιθέατρα και άκαμπτα προγράμματα, θεωρώντας ότι όλοι οι φοιτητές μαθαίνουν με τον ίδιο τρόπο. Η A.I. μας προσφέρει μία διέξοδο από την πεπατημένη, δίνοντας τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε μια τάξη με δυναμική για τον καθένα προσωπικά. Εμείς, ως εκπαιδευτικοί, μπορούμε να αξιοποιήσουμε την A.I. και να τη χρησιμοποιήσουμε για να μετατρέψουμε τις τάξεις μας σε χώρους όπου κανένας μαθητής δεν θα στερείται προσοχής.
Σε αυτές τις ενισχυμένες με A.I. τάξεις, θα μπορούμε να εντοπίσουμε πότε ένας μαθητής δυσκολεύεται και να παρέχουμε την υποστήριξη που χρειάζεται σε πραγματικό χρόνο, πολύ πριν σκεφτεί ο ίδιος να εγκαταλείψει. Μπορούμε να προσφέρουμε άμεσα υλικό για εργασίες και να ελαφρύνουμε το πρόγραμμά μας από τον ατελείωτο κύκλο βαθμολογήσεων, κερδίζοντας περισσότερο χρόνο για να συνδεθούμε με τους μαθητές μας.
Ας είμαστε σαφείς: Η A.I. δεν θα αντικαταστήσει ποτέ την ανθρώπινη διεπαφή, που είναι τόσο ζωτικής σημασίας για την εκπαίδευση. Κανένας αλγόριθμος δεν μπορεί να αναπαράγει την ενσυναίσθηση, τη δημιουργικότητα και το πάθος που φέρνει ένας δάσκαλος στην τάξη. Αλλά η A.I. μπορεί σίγουρα να ενισχύσει αυτές τις ιδιότητες. Μπορεί να είναι ο συγκυβερνήτης μας, ο επικεφαλής του προσωπικού μας που μας βοηθά να επεκτείνουμε την εμβέλειά μας και να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητά μας.
Ας το κάνουμε, λοιπόν. Ας γίνουμε σούπερ-δάσκαλοι.
Ας μάθουμε να παίζουμε στα δάκτυλα την A.I. και να τη χρησιμοποιήσουμε σαν πολλαπλασιαστή δύναμης των δεξιοτήτων μας για να επεκτείνουμε την επίδρασή μας.
Ας ξεχάσουμε τις τυποποιημένες, κοινές για όλους, παρουσιάσεις που έχουν κυριαρχήσει στην εκπαίδευση τόσο καιρό και ας προσαρμόσουμε την εκπαίδευση στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε μαθητή.
Ας αναβιώσουμε την αγάπη για τη διά βίου μάθηση που έχει καταπνιγεί από απαρχαιωμένα μοντέλα διδασκαλίας.
Είτε είστε δάσκαλος που εξελίσσεται σε σούπερ-δάσκαλο, είτε άλλο είδος επαγγελματία που προσπαθεί να ελιχθεί σε έναν μεταβαλλόμενο χώρο εργασίας, η ικανότητά σας να προσαρμόζεστε θα είναι πάντα το μεγαλύτερο πλεονέκτημά σας. Καθώς προχωράμε μπροστά, ας αγκαλιάσουμε τις ευκαιρίες που μας προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη και ας αδράξουμε αυτή τη στιγμή της μεταμόρφωσης. Άλλωστε, το μέλλον ανήκει σε αυτούς που είναι έτοιμοι να εξελιχθούν.
* O Anant Agarwal είναι ιδρυτής του edX, ανώτατο στέλεχος της ακαδημαϊκής κοινότητας στο 2U και καθηγητής ηλεκτρολογικής μηχανικής και πληροφορικής στο ΜΙΤ.
© 2024 The New York Times Company and Anant Agarwal