Πιστεύω ότι μπορούμε πραγματικά να έχουμε ειρήνη στη Γη -ακόμα και πέρα από τον πλανήτη μας. Ίσως αυτό να είναι αφελές, αλλά ήμουν αρκετά τυχερή να γεννηθώ σε ένα σύμπαν με πλούσια ποικιλομορφία, που συνεχίζει να με εμπνέει.
Η μητέρα μου είναι από μια πόλη κοντά στη Σαγκάη και ο πατέρας μου είναι πολωνικής καταγωγής. Παρεμπιπτόντως, παντρεύτηκαν την ίδια μέρα που το διαστημόπλοιο Luna-2 της Σοβιετικής Ένωσης προσεδαφίστηκε στη Σελήνη, σηματοδοτώντας την πρώτη «επίδραση» της ανθρωπότητας σε ένα άλλο ουράνιο σώμα.
Ο πατέρας μου υπηρέτησε στο διπλωματικό σώμα των Ηνωμένων Πολιτειών και πέρασα τα παιδικά μου χρόνια μετακομίζοντας από την Αφρική και την Ανατολική Ευρώπη μέχρι και την Ασία, πηγαίνοντας σε διεθνή σχολεία και χτίζοντας δεσμούς με συμμαθητές απ’ όλα τα μέρη του πλανήτη. Αν και πολιτιστικά προερχόμασταν από διαφορετικά έθνη, μας συνέδεαν τα κοινά χαρακτηριστικά της ζωής μας στην όμορφη Γη μας. Είναι ένας παγκόσμιος δεσμός που πάρα πολλοί άνθρωποι αδυνατούν να αναγνωρίσουν.
Σήμερα, ως δικηγόρος του Διαστημικού Δικαίου, προσπαθώ να βγάλω άκρη με τη νομική πολυπλοκότητα του ταξιδιού της ανθρωπότητας πέρα από τη Γη, αντιμετωπίζοντας προκλήσεις με διαστημικά απόβλητα που βρίσκονται σε τροχιά, με την ιδιωτική ιδιοκτησία στο Διάστημα, τη χρήση διαστημικών πόρων και πολλά άλλα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της κομβικής στιγμής στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος, καθώς η ανθρωπότητα μεταβαίνει από τη Γη σε έναν πολυπλανητικό κόσμο, έχω αφοσιωθεί στο να διασφαλίσω ότι το διάστημα παραμένει μια επικράτεια ειρήνης και προσβασιμότητας. Ξεκινά με το Φεγγάρι μας.
Αν και αυτόν τον αιώνα αρκετές αποστολές έχουν βάλει στόχο τον φυσικό μας δορυφόρο, ο ρυθμός της σεληνιακής εξερεύνησης έχει επιταχυνθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, ειδικά αφότου το ινδικό διαστημόπλοιο Chandrayaan-1 επιβεβαίωσε την παρουσία νερού στην επιφάνεια της Σελήνης το 2008. Τα επόμενα χρόνια, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία και η Ιαπωνία προσεληνώθηκαν ή προσπάθησαν να προσεληνωθούν.
Και το 2024, επιτεύχθηκε ένα ιστορικό ορόσημο: η Intuitive Machines έγινε η πρώτη ιδιωτική, μη κυβερνητική οργάνωση που πέτυχε μια ήπια προσεδάφιση στη Σελήνη, την πιο κοντινή προσέγγιση στον σεληνιακό νότιο πόλο από τον άνθρωπο μέχρι σήμερα. Αργότερα μέσα στο έτος, γίναμε μάρτυρες της έκτης ρομποτικής αποστολής της Κίνας και της πρώτης επιστροφής δειγμάτων από τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Εντός της δεκαετίας έχουν προγραμματιστεί πολλές αποστολές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με πλήρωμα τόσο από την Κίνα όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αφήνει αυτό μια αίσθηση ανταγωνισμού; Θα έπρεπε.
Απεικόνιση του κρατήρα Shackleton στον νότιο πόλο της Σελήνης, με δεδομένα από το Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το χαμηλό βαρομετρικό σε αυτή την περιοχή μπορεί να κρατάει παγωμένο το νερό για εκατομμύρια χρόνια.
Όταν οι γονείς μου μετακόμισαν στο Πεκίνο το 1980, είδα από κοντά τον ραγδαίο εκσυγχρονισμό της Κίνας. Η διάθεση της χώρας να φτάσει τη Δύση ήταν χειροπιαστή και ο ρυθμός προόδου την επόμενη δεκαετία ήταν εντυπωσιακός.
Ενώ έμενα έκπληκτη -και μάλιστα ντρεπόμουν- για τις κακές συνθήκες διαβίωσης στο Πεκίνο εκείνη την εποχή, με εξέπλητταν ακόμη περισσότερο οι ανθρώπινες ομοιότητες που υπερέβαιναν τα διπλωματικά εμπόδια. Περπατώντας στην πολυσύχναστη πλατεία Tiananmen μια ζεστή καλοκαιρινή νύχτα, ο αδελφός μου και εγώ αναγνωριζόμασταν ως «mei guo ren», δηλαδή Αμερικανοί, κυρίως επειδή δεν φορούσαμε τα ανώνυμα Mao κοστούμια που υιοθέτησαν οι Κινέζοι κατά την Πολιτιστική επανάσταση. Και οι άνθρωποι έρχονταν κοντά μας -ανοιχτοί, περίεργοι και πρόθυμοι να εξασκήσουν τα αγγλικά τους.
Επίσης, έβλεπα την αντίδραση σε αυτόν τον ραγδαίο εκσυγχρονισμό. Την άνοιξη του 1989, η πλατεία Tiananmen -το μέρος όπου ο αδελφός μου κι εγώ νιώθαμε κάποτε ευπρόσδεκτοι- αντηχούσε από τις φωνές γενναίων και παθιασμένων φοιτητών, που μοιράζονταν ένα ισχυρό όραμα για ένα μέλλον ελπίδας και ελευθερίας. Λίγες μέρες αργότερα, οι φωνές τους έσβησαν βίαια, βάναυσα. Ήταν στην ηλικία μου.
Δυστυχώς, η βία συνεχίζει να μαστίζει τον κόσμο μας, συχνά στο όνομα της ελευθερίας. Είναι περίεργο που κοιτάμε τα αστέρια, όπως κάνουν οι άνθρωποι εδώ και χιλιετίες, για παρηγοριά; Όσο κι αν είμαι παιδί διπλωμάτη και έχω γνωρίσει διάφορες κουλτούρες, είμαι και παιδί του «Star Trek». Ανεξάρτητα από το φύλο και τη φυλή μου, μεγάλωσα βάζοντας τον εαυτό μου σε κάθε ρόλο στο διαστημόπλοιο Enterprise, αντιπροσωπεύοντας μια ενωμένη ανθρώπινη φυλή. Αυτό είναι το μέλλον στο οποίο ήθελα να ζήσω. Αυτό είναι το μέλλον που εργάζομαι για να χτίσω.
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις που είδα να μεταμορφώνουν την Κίνα στη δεκαετία του 1980 έχουν επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Σήμερα, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας θέλει να είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στις διαστημικές δραστηριότητες, χρησιμοποιώντας μια οργανωμένη σεληνιακή βάση ως αφετηρία για να εξερευνήσει και να εξαγάγει πολύτιμους πόρους από αστεροειδείς και άλλα ουράνια σώματα. Η δυνατότητα πρόσβασης στο νερό από τον νότιο πόλο της Σελήνης είναι το κλειδί γι’ αυτό το όραμα. Όποιος φτάσει πρώτος εκεί, θα έχει δικαίωμα να καυχιέται αλλά και ένα ξεχωριστό νομικό πλεονέκτημα.
Αν και το διεθνές δίκαιο μάς λέει ότι ένα κράτος δεν μπορεί να διεκδικήσει έδαφος στο Διάστημα, δηλώνει επίσης ότι πρέπει να έχουμε έναν «δέοντα σεβασμό» ο ένας για τις δραστηριότητες του άλλου. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει νομικός ορισμός του «δέοντος σεβασμού», η πρώτη χώρα που ξεκίνησε επιχειρήσεις σεληνιακής εξόρυξης θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί την ιδέα απαιτώντας να μη βρίσκεται άλλος διαστημικός «παίκτης» σε κοντινή απόσταση από μια υπάρχουσα τοποθεσία προσελήνωσης ή εξόρυξης.
Ο αντίκτυπος της σεληνιακής εξερεύνησης στις επόμενες δεκαετίες ίσως αποδειχθεί επαναστατικός. Η πιθανή αξιοποίηση πόρων από άλλα ουράνια σώματα θα αλλάξει την ανθρωπότητα απόλυτα και αμετάκλητα. Η πρώτη τεχνολογική επανάσταση, η κατασκευή εργαλείων, καθόρισε το ανθρώπινο είδος. Η αγροτική επανάσταση γέννησε χωριά, πόλεις και τους πολιτισμούς μας. Οι βιομηχανικές και ψηφιακές επαναστάσεις έχουν διαμορφώσει τη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία. Αλλά η διαστημική επανάσταση οδηγεί την ανθρωπότητα σε έναν εντελώς νέο και αχαρτογράφητο χώρο.
Είναι ένας χώρος που προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να μας ενώσει. Καθώς κοιτάμε το Φεγγάρι και πέρα από αυτό, έχουμε την ευκαιρία να καλλιεργήσουμε τη διεθνή συνεργασία και τους κοινούς στόχους, υπερβαίνοντας τις γήινες διαφορές μας. Στο σύμπαν πέρα από τον πλανήτη μας, πώς θα διαχειριστούμε την πρόσβαση σε περιορισμένους πόρους, πώς θα προωθήσουμε τη βιωσιμότητα και πώς θα διασφαλίσουμε την εθνική ασφάλεια και άμυνα; Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στο διάστημα είναι μια μικρογραφία αυτών που αντιμετωπίζουμε στη Γη και οι λύσεις που αναπτύσσουμε για το ένα μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων στο άλλο.
Πιστεύω ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα μέλλον όπου το διάστημα θα είναι προσβάσιμο σε όλους, όπου η Σελήνη θα είναι ένας τόπος ειρηνικής συνεργασίας και τα αστέρια θα μας εμπνέουν να είμαστε ο καλύτερος εαυτός μας. Αλλά αυτό απαιτεί να μπουν τα θεμέλια τώρα, με διεθνή συνεργασία και δέσμευση, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ των χωρών και των πολιτισμών. Και κάποια μέρα, οι απόγονοί μας -είτε από την Κίνα, την Πολωνία, τις Ηνωμένες Πολιτείες είτε από οπουδήποτε αλλού- θα εξυμνήσουν τις αρετές της Γης από τα σπίτια τους στον Άρη και πιο πέρα, ενωμένοι στον κοινό σκοπό της εξερεύνησης και αξιοποίησης των τεράστιων πόρων του σύμπαντος για την πρόοδο όλης της ανθρωπότητας.
* H Michelle Hanlon είναι εκτελεστική διευθύντρια του Κέντρου Αεροπορικού και Διαστημικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Mississippi και συνιδρύτρια του οργανισμού For All Moonkind.
© 2024 The New York Times Company and Michelle Hanlon