Tο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να φέρει γρήγορη και ισχυρή ανάκαμψη στην οικονομία και να οδηγήσει σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο, επισημαίνει ο Κυριάκος Ανδρέου, Επικεφαλής του Συμβουλευτικού Τμήματος της PwC Ελλάδας. Παράλληλα, πιστεύει πως οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να εκπαιδευθούν να αλλάζουν και να προσαρμόζονται στις νέες παγκόσμιες προκλήσεις.
Πρώτα η δεκάχρονη οικονομική κρίση και τώρα η πανδημία. Ποιες είναι οι πραγματικές πληγές στην ελληνική οικονομία; Ποιες οι ανάγκες που αναδείχθηκαν τόσο για την οικονομία ευρύτερα όσο και για τις επιχειρήσεις;
Η δεκαετής κρίση δοκίμασε τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα μεγάλο επενδυτικό κενό και περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Η έλευση της πανδημίας ανέδειξε ακόμη πιο έντονα τα δομικά προβλήματα του οικονομικού μας μοντέλου, όπως την απόλυτη εξάρτηση από τον τουρισμό και την κατανάλωση, τον πολύ μεγάλο αριθμό μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων και τον χαμηλό βαθμό ψηφιοποίησης του κράτους και των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, η γραφειοκρατία, οι αγκυλώσεις στην αγορά εργασίας και οι υψηλές ασφαλιστικές εισφορές μαζί με το πολύπλοκο και ασταθές φορολογικό σύστημα και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης παραμένουν παρά τη βελτίωση που παρατηρείται, το τελευταίο διάστημα, παράγοντες που προβληματίζουν κάθε υποψήφιο επενδυτή που σκέφτεται την Ελλάδα σαν πιθανή επένδυση.
Επίκειται η ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε. Είναι αυτή η «χρυσή ευκαιρία» για την Ελλάδα για να μετασχηματίσει την οικονομία της και προς ποια κατεύθυνση; Υπό ποιους όρους θα μπορέσουμε να επιτύχουμε την αποδοτικότερη (όσο το δυνατόν) αξιοποίηση αυτών των πόρων;
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για γρήγορη και ισχυρή ανάκαμψη. Παράλληλα, ενισχύει την ανάγκη για μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας μας ώστε να διασφαλιστεί μια μακροχρόνια διατηρήσιμη ανάπτυξη.
Ως προς την πρώτη κατεύθυνση, θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν δράσεις με γρήγορη απορρόφηση και υψηλούς πολλαπλασιαστές στην οικονομία, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ταχύτερη επανεκκίνηση και ανάκαμψη της οικονομίας.
Όσον αφορά την ανάγκη για μετασχηματισμό, πρέπει να χρηματοδοτηθούν δράσεις και μεταρρυθμίσεις που οδηγούν σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο, θέτοντας ως προτεραιότητες την αύξηση του βαθμού εξωστρέφειας, την εστίαση σε κλάδους της οικονομίας με αυξημένη προστιθέμενη αξία, τη μεγέθυνση των ελληνικών επιχειρήσεων και την ενθάρρυνση της δημιουργίας οικοσυστημάτων, καθώς και την υιοθέτηση ενός μοντέλου φιλικού στο περιβάλλον.
Η απορρόφηση ενός τέτοιου προγράμματος στους αυστηρούς χρονικούς περιορισμούς που τίθενται, προϋποθέτει την απλοποίηση και επιτάχυνση όλων των διαδικασιών και την υπέρβαση των χρόνων ανταπόκρισης της δημόσιας διοίκησης.
Γίνεται σταθερά πολύς λόγος για μεταρρυθμίσεις. Σε ποιους τομείς πιστεύετε ότι χρειάζονται οι εκτενέστερες παρεμβάσεις; Ποιες κινήσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν «πολλαπλασιαστής ισχύος» για τις ελληνικές εταιρείες;
Η μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο προϋποθέτει την υλοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων που θα στηρίξουν την επιχειρηματικότητα, θα καταστήσουν τη χώρα μας ένα προορισμό φιλικό στις επενδύσεις και θα προάγουν την έρευνα και την καινοτομία. Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι σημαντική η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και η επιτάχυνση στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης, η δημιουργία ενός ψηφιακού κράτους φιλικού στον πολίτη και η άρση των ρυθμιστικών εμποδίων στις αγορές.
Όμως, η σημαντικότερη μεταρρύθμιση είναι η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος παιδείας και η διασύνδεσή του με την αγορά εργασίας κατά τρόπο που να διασφαλίζει την ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων.
Ένα σύστημα παιδείας που θα δημιουργεί πολίτες που αντιλαμβάνονται την ατομική τους ευθύνη, αποδέχονται τη διαφορετικότητα, θέτουν μακροπρόθεσμους στόχους και γνωρίζουν πώς να συνεργάζονται. Μια κουλτούρα δηλαδή που δεν φοβάται ούτε αντιστέκεται στην αλλαγή, η οποία είναι απαραίτητη στη νέα εποχή.
Ειδικά για τις επιχειρήσεις καθαυτές, ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις; Και εκτός από το ευρύτερο περιβάλλον, έχουν οι ίδιες οι εταιρείες παθογένειες που ψαλιδίζουν την ανταγωνιστικότητά τους;
Πέρα από τους εξωγενείς παράγοντες, υπάρχουν δομικές αδυναμίες που περιορίζουν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι στη μεγάλη τους πλειονότητα μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις, χωρίς την απαραίτητη κρίσιμη μάζα, με χαμηλό βαθμό ψηφιοποίησης, που τις εγκλωβίζει σε ένα καθεστώς εσωστρέφειας και εξάρτησης στη μικρή εγχώρια αγορά.
Τα επόμενα χρόνια, η ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και η ψηφιακή επανάσταση που συντελείται ήδη, θα δημιουργήσουν ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο στην παγκόσμια οικονομία, αυξάνοντας σημαντικά τον ανταγωνισμό. Οι επιχειρήσεις που θα επιβιώσουν, είναι εκείνες που θα μπορούν συνέχεια να αλλάζουν και να προσαρμόζονται.
Για να ανταποκριθούν σε αυτές τις τάσεις οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να γίνουν λιγότερο φοβικές, υιοθετώντας μια φιλοσοφία εξωστρέφειας και να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα ενός μεγάλου ψηφιακού μετασχηματισμού. Θα πρέπει να μάθουν να συνεργάζονται δημιουργώντας οικοσυστήματα που θα τις καταστήσουν ανταγωνιστικές στη διεθνή οικονομία.
Τέλος, θα πρέπει να επανεξεταστούν οι οργανωτικές δομές, υιοθετώντας νέα σχήματα και δομές που προάγουν την καινοτομία.
Στο περιβάλλον αυτό, ποια είναι η δική σας στρατηγική ανάπτυξης, σαν συμβουλευτικό τμήμα της PwC;
Τα τελευταία χρόνια προχωρήσαμε σε έναν μεγάλο μετασχηματισμό των συμβουλευτικών μας υπηρεσιών με επίκεντρο την τεχνολογία, τον τρόπο εργασίας, αλλά και τη δημιουργία μια νέας κουλτούρας που ωθεί την καινοτομία, την ευελιξία και συνολικά την αλλαγή.
Συνεχίζουμε να επενδύουμε σημαντικά στους ανθρώπους μας δημιουργώντας μια νέα γενιά συμβούλων, οι οποίοι, πέρα από την απαραίτητη εξειδίκευση, ξέρουν να ακούνε και να κατανοούν τις ανάγκες του κάθε πελάτη μας, αλλά και να βλέπουν πέρα από τα προφανή, τη μεγάλη εικόνα, διασφαλίζοντας έτσι την υλοποίηση ακόμη και του πιο φιλόδοξου σχεδιασμού.
Στόχος μας τα επόμενα χρόνια είναι να υποστηρίξουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις στον απαραίτητο μετασχηματισμό τους, βοηθώντας τες να δουν από άλλη οπτική τον τρόπο λειτουργίας τους, στο πλαίσιο των νέων ψηφιακών δυνατοτήτων, να υλοποιήσουν την αλλαγή και να οδηγηθούν σε πρακτικά αποτελέσματα.
Οι σύμβουλοι κατηγορούνται πολλές φορές ότι παράγουν ωραία στρατηγικά σχέδια που δεν εφαρμόζονται ποτέ. Στη PwC θέλουμε να είμαστε η εγγύηση των πρακτικών λύσεων, της υλοποίησης και των αποτελεσμάτων.