Τα νέα δεδομένα (και λόγω της πανδημίας) στον φαρμακευτικό κλάδο σκιαγραφεί η Ελισάβετ Προδρόμου, Γενική Διευθύντρια της Bristol-Myers Squibb Ελλάδος, η οποία τονίζει και την υψηλή προστιθέμενη αξία του για την ελληνική οικονομία. Παράλληλα, εξηγεί τη στρατηγική της εταιρείας της, που την έχει οδηγήσει μεταξύ των 25 περισσότερο κερδοφόρων επιχειρήσεων της χώρας.
Η πανδημία της Covid-19 έφερε αλλαγές στον φαρμακευτικό κλάδο; Αναδείχθηκαν νέες ανάγκες και νέες προτεραιότητες για τις εταιρείες;
Ασκώντας πρωτόγνωρες πιέσεις στα συστήματα υγείας, η πανδημία αναδιαμόρφωσε το περιβάλλον και για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, οι οποίες χρειάστηκε άμεσα να διασφαλίσουν μεγαλύτερη επάρκεια φαρμάκων στις αγορές απ’ ό,τι συνήθως. Για τον σκοπό αυτό, πολλές εταιρείες επανεξέτασαν τις λειτουργικές υποδομές τους και την εφοδιαστική αλυσίδα, διεύρυναν τα δίκτυα παρόχων και τις μονάδες παραγωγής και εντατικοποίησαν καθοριστικές συνεργασίες.
Παράλληλα, αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες εστίασαν τις ερευνητικές τους δραστηριότητες στους τομείς της διάγνωσης, της πρόληψης και της θεραπείας της νόσου Covid-19, ανακατανέμοντας σημαντικούς πόρους στους συγκεκριμένους τομείς.
Προϋπόθεση όλων ήταν η εξασφάλιση της υγείας των εργαζομένων, αλλά και η συνέχιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των εταιρειών, μέσω της τηλεργασίας και της αποδοτικότερης ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών στην εργασιακή καθημερινότητα.
Τέλος, ο φαρμακευτικός κλάδος ο οποίος επιτελεί σημαντικό κοινωνικό έργο, δραστηριοποιήθηκε έγκαιρα και έντονα μέσω πρωτοβουλιών εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, προκειμένου να υποστηρίξει τις υπέρογκες ανάγκες της δημόσιας υγείας, των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και των ανθρώπων που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία.
Ανεξαρτήτως της πανδημίας, ποια ήταν η τάση; Ποια ήταν τα κλειδιά της ανάπτυξης στον κλάδο;
Ο φαρμακευτικός κλάδος έχει πολυδύναμη προοπτική στη χώρα μας. Παράγει και διαθέτει ανταγωνιστικά προϊόντα. Δημιουργεί νέες, μόνιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Επενδύει σταθερά σε νέες υποδομές και σε δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης. Η φαρμακευτική επένδυση είναι από τις πιο αποδοτικές, αφού για κάθε 1 εκατ. ευρώ που επενδύεται για νέες παραγωγικές μονάδες, η ανταποδοτικότητα αγγίζει το 86%, δημιουργούνται 20 νέες θέσεις εργασίας, ενώ το Δημόσιο επωφελείται με αύξηση των εσόδων του ύψους 22,5% της επενδυτικής δαπάνης.
Ακόμη και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις συνέχισαν να αναβαθμίζουν την αλυσίδα αξίας τους. Οι σημαντικότεροι τομείς ανάπτυξης αφορούν την προώθηση και ενσωμάτωση της τεχνολογίας και βιοτεχνολογίας, την έρευνα προς καινοτόμες και εξατομικευμένες θεραπείες, την επιδίωξη της επιστημονικής αριστείας και την πολύπλευρη ανάπτυξη και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού τους.
Η φαρμακοβιομηχανία επομένως, συνεισφέρει σημαντικά στην Εθνική Οικονομία, έστω και υπό το βάρος της υπερφορολόγησης, με βασικούς άξονες τη διάθεση προϊόντων υψηλής θεραπευτικής αξίας, τη διεξαγωγή προγραμμάτων κλινικών μελετών και την αξιοποίηση των real world evidence. Επίσης, μέσω της εγχώριας παραγωγής φαρμάκων και της διατήρησης περισσότερων από 15.000 ενεργών θέσεων εργασίας, εκτιμάται ότι συνεισφέρει 2,8 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας.
Πώς κρίνετε τη γενική εικόνα του φαρμακευτικού κλάδου στην Ελλάδα; Ποιες είναι οι σημαντικότερες δυσχέρειες που αντιμετωπίζει; Υπάρχουν μέτρα ή κίνητρα με τα οποία η πολιτεία θα μπορούσε να δώσει ώθηση;
Ακόμη και στις ιδιαίτερα δύσκολες περιόδους που διέρχεται η χώρα μας, ο φαρμακευτικός κλάδος διατηρεί τη στρατηγική θέση του και υποστηρίζει το σύστημα υγείας στο σύνολό του. Όπως ήδη αναφέρθηκε, με την εξασφάλιση της απρόσκοπτης διάθεσης των φαρμάκων και προχωρώντας σε προσοδοφόρες επενδύσεις, λειτουργεί ως κινητήριος μοχλός της εθνικής οικονομίας.
Ωστόσο, το έργο των φαρμακευτικών επιχειρήσεων πραγματοποιείται ενώ υπάρχουν τεράστια εμπόδια, που αποθαρρύνουν την επενδυτική δραστηριότητα και απειλούν τη βιωσιμότητά τους. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι η υπερφορολόγηση, που παίρνει και τη μορφή εξουθενωτικών υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών (clawback και rebate), η έλλειψη σταθερότητας στο επιχειρηματικό περιβάλλον και η μη εφαρμογή όλων των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων που θα διασφαλίσουν τη συνέχιση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Η υγειονομική κρίση της πανδημίας και οι οικονομικές της επιπτώσεις επιδεινώνουν σοβαρά αυτήν την κατάσταση.
Προς την κατεύθυνση της άρσης αυτών των εμποδίων η φαρμακευτική βιομηχανία βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τους αρμόδιους φορείς. Προτεραιότητα είναι η επαναξιολόγηση της έννοιας της φαρμακευτικής δαπάνης με νέα κριτήρια, που θα εστιάσουν περισσότερο στην αποτελεσματικότητα και την αναγκαιότητά της και λιγότερο στο ύψος της. Παράλληλα, επιμένουμε στη διευκόλυνση του πλαισίου της κλινικής έρευνας ως σημαντικής πηγής ρευστότητας, αλλά και πρόσβασης σε νέες θεραπείες.
Ποια είναι η θέση της Bristol-Myers Squibb Ελλάδος στην ελληνική αγορά; Πώς έχει κινηθεί τα προηγούμενα χρόνια;
Ύστερα και από την πρόσφατη στρατηγική απόφαση της εταιρείας να σταματήσει τις εμπορικές της δραστηριότητες στον τομέα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε παγκόσμιο επίπεδο, η Bristol Myers Squibb Ελλάδος δραστηριοποιείται πλέον εξ ολοκλήρου στην έρευνα, ανάπτυξη και διάθεση καινοτόμων, υψηλής αξίας φαρμάκων στις κατηγορίες της αιματολογίας, ανοσολογίας, και ανοσο-ογκολογίας.
Παράλληλα, συνεργαζόμαστε συστηματικά με τις αρμόδιες αρχές του συστήματος υγείας, ώστε αυτά τα φάρμακα να γίνονται διαθέσιμα το ταχύτερο δυνατό στους ασθενείς. Από αυτή την άποψη και λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη σημαντική επένδυσή μας στον τομέα των κλινικών μελετών στη χώρα μας, συνεχίζουμε να συνεισφέρουμε θετικά στην εγχώρια οικονομία. Σημειώνω στο σημείο αυτό, μάλιστα, ότι η Bristol Myers Squibb συγκαταλέγεται φέτος μεταξύ των 25 περισσότερο κερδοφόρων επιχειρήσεων της χώρας μας.
Στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί, ποια είναι η στρατηγική της Bristol-Myers Squibb Ελλάδος; Σε ποια σημεία ανάπτυξης δίνει έμφαση και ποιους στόχους έχει θέσει;
Η στρατηγική εστίαση της BMS Ελλάδος δεν παρεκκλίνει από τη δέσμευσή μας να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στα σοβαρά και χρόνια νοσήματα, εστιάζοντας στην καταπολέμηση ενός ευρέος φάσματος καρκινικών όγκων, καθώς και σοβαρών αιματολογικών νοσημάτων, όπως τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα και η β-θαλασσαιμία, δραστηριότητα στην οποία επεκτάθηκε η εταιρεία μετά την πρόσφατη στρατηγική εξαγορά της Celgene.
Στο πλαίσιο αυτό, παραμένει υψηλή προτεραιότητά μας, η ενίσχυση των προγραμμάτων κλινικών μελετών φάσεων I-III που διεξάγονται ήδη, με σκοπό την επέκταση των ενδείξεων των φαρμάκων μας και την εισαγωγή νέων μορίων.
Τέλος, θεωρούμε ότι η τρέχουσα κατάσταση είναι μια μοναδική ευκαιρία για πιο αποδοτικό διάλογο με τις αρχές υγείας, ώστε να υλοποιηθούν οι απαραίτητες ρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την έγκαιρη πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες μας.