Τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος έχει εισέλθει σε μια περίοδο έντονης και απροσδόκητης αναταραχής σε πολλά επίπεδα: Οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι πόλεμοι στο κατώφλι της Ευρώπης, η κλιματική κρίση, οι μεταναστευτικές πιέσεις, η οικονομική αβεβαιότητα, η ενεργειακή ανασφάλεια και η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, αναδιαμορφώνουν το παγκόσμιο τοπίο.
Οι δυτικές δημοκρατίες, ειδικότερα, αντιμετωπίζουν μία επιπλέον πρόκληση: την κινητικότητα λαϊκιστικών δυνάμεων και αντισυμβατικών πολιτικών σχηματισμών. Η άνοδός τους εκδηλώνεται αλλού εντονότερη και αλλού πιο ήπια. Παντού, όμως, έχουν μια κοινή συνισταμένη: εκμεταλλεύονται τον φόβο και την ανησυχία των πολιτών, αντί να προσφέρουν πραγματικές λύσεις.
Ούτε η Ελλάδα είναι άτρωτη σε αυτές τις τάσεις. Η πρόσφατη συλλογική μας εμπειρία μάς έχει διδάξει ότι ο αντισυστημισμός ευδοκιμεί στο έδαφος της απογοήτευσης και της ανασφάλειας. Μόλις πριν από μια δεκαετία, η χώρα μας βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού. Η δημοσιονομική ανευθυνότητα και η πολιτική απερισκεψία μάς είχαν φέρει στα πρόθυρα της εξόδου από την Ευρωζώνη.
Εκτός από τη διεθνή ταπείνωση, όμως, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες θυμούνται πολύ καλά τις επιπτώσεις στη δική τους ζωή, καθώς περίμεναν στις ουρές των ΑΤΜ, αβέβαιοι για την επόμενη μέρα. Όλα αυτά ανήκουν, πια, στο παρελθόν. Είμαστε μια διαφορετική Ελλάδα. Από το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης, γίναμε σημείο αναφοράς και ένα θετικό παράδειγμα για όλους τους εταίρους.
Μέσω της αποφασιστικότητας, της πειθαρχίας και των μεταρρυθμίσεων, ανακτήσαμε την αξιοπιστία μας και την αυτοπεποίθησή μας. Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς στην Ευρώπη, οι επενδύσεις αυξάνονται, η εξωστρέφεια ενισχύεται και το δημόσιο χρέος μειώνεται με εντυπωσιακό ρυθμό.
Ωστόσο, οι δείκτες αποκτούν πολλαπλασιαστική αξία τώρα που μεταφράζονται σε έμπρακτη βελτίωση της ζωής των Ελληνίδων και των Ελλήνων. Η ανεργία έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδό της εδώ και 17 χρόνια, οι μισθοί και οι συντάξεις αυξάνονται σταθερά και ευκαιρίες πολλαπλασιάζονται για όλους -ιδίως για τους νέους. Γεγονός που αποτυπώνεται στην ανάσχεση του brain drain, που πλέον γίνεται brain gain.
Αυτή είναι η ξεκάθαρη απάντησή μας στις δυνάμεις της δημαγωγίας και του εξτρεμισμού: όχι κούφια ρητορική, αλλά χειροπιαστά αποτελέσματα. Όχι κενές υποσχέσεις, αλλά δεσμεύσεις που γίνονται πράξεις. Στους πυλώνες αυτούς βασίζεται το σχέδιο το οποίο υλοποιούμε με συνέπεια, στα έξι και πλέον χρόνια που κρατούμε το τιμόνι του τόπου.
Στην ίδια κατεύθυνση θα συνεχίσουμε. Με την ώθηση της εμπειρίας και την ορμή της πεποίθησης ότι έχουμε καταφέρει πολλά, αλλά μένουν ακόμη να γίνουν αρκετά. Πώς θα τα πετύχουμε; Πρώτον, διασφαλίζοντας ότι η δημοσιονομική υπευθυνότητα συμβαδίζει με την κοινωνική δικαιοσύνη. Ώστε η συλλογική ανάπτυξη να γίνεται και ατομική προκοπή.
Δεύτερον, επιμένοντας με ακόμη μεγαλύτερη συνέπεια και συνέχεια στη μάχη με τις παθογένειες που μας κρατούν πίσω.
Τρίτον, με ισχυρότερη άμυνα, θωρακισμένα σύνορα, αποφασιστική διπλωματία και πιο δυνατή φωνή διεθνώς. Η γεωπολιτική μας γειτονιά είναι ιδιαίτερα απαιτητική και η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει πυλώνας σταθερότητας, δύναμη ειρήνης και έμπιστος εταίρος στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τέταρτον, με μια πολιτική κουλτούρα που προτάσσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και ταυτόχρονα ευνοεί την ενότητα και τη συνεννόηση, αντί για τη διχόνοια και τη σύγκρουση. Η δημοκρατία, με λίγα λόγια, προστατεύεται με πράξεις, όχι με θεωρίες. Όταν οι πολίτες βλέπουν τη ζωή τους να βελτιώνεται και το κράτος να λειτουργεί προς το συμφέρον τους, οι φωνές του λαϊκισμού περιορίζονται.
Παρά τη διεθνή αστάθεια, λοιπόν, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να αισιοδοξεί. Το παραγωγικό μοντέλο αλλάζει σταδιακά, η καινοτομία και η πράσινη μετάβαση φέρνουν νέες επενδύσεις, ο τουρισμός ανθεί, οι εξαγωγές αυξάνονται. Παράλληλα, η διοίκηση εκσυγχρονίζεται, η φοροδιαφυγή καταπολεμάται, η δημόσια υγεία βελτιώνεται και η εκπαίδευση όλων των βαθμίδων κάνει άλματα προόδου.
Πάνω απ’ όλα, βέβαια, διαθέτουμε ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, που λείπει ακόμη και από κραταιές δυνάμεις της ηπείρου μας: πολιτική σταθερότητα. Αυτό είναι το θεμέλιο που μας επιτρέπει να αντικρίσουμε το μέλλον μας με μεγαλύτερη σιγουριά. Όχι επειδή αγνοούμε τις προκλήσεις, αλλά επειδή έχουμε αποδείξει την ικανότητά μας να τις ξεπερνούμε.
Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς στην Ευρώπη. «Οι επενδύσεις αυξάνονται, η εξωστρέφεια ενισχύεται και το δημόσιο χρέος μειώνεται με εντυπωσιακό ρυθμό», υπογραμμίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η σταθερότητα, βέβαια, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Είναι μια κατάκτηση που όλοι οφείλουμε να διαφυλάξουμε. Για να το πετύχουμε, χρειάζεται να αντισταθούμε στις «σειρήνες» των εύκολων αλλά ανέφικτων υποσχέσεων. Και να κλείσουμε τα αυτιά μας σε όσους αναπαράγουν τις ίδιες ψευδαισθήσεις με διαφορετικό περιτύλιγμα. Με μοναδικό στόχο να ρισκάρουν όσα κερδίσαμε με κόπο και θυσίες.
Χρέος μας είναι να προχωρήσουμε στον δρόμο της ευθύνης, με ρεαλισμό και σχέδιο, με αυτοπεποίθηση και ελπίδα. Αποδεικνύοντας πως η συλλογική μνήμη γίνεται σοφία. Και στέλνοντας το μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η Ελλάδα δεν ανέκαμψε απλώς. Επέστρεψε ισχυρή και έτοιμη να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο.
* Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είναι Πρωθυπουργός της Ελλάδας