Η Ελλάδα επιστρέφει εμφατικά στον παγκόσμιο ναυπηγικό χάρτη και το «θαύμα» -όπως έχει χαρακτηριστεί- που συντελέστηκε στα ναυπηγεία της Σύρου και της Ελευσίνας αποτελεί μόνο την αρχή.
Η φιλοσοφία του Ομίλου ΟΝΕΧ είναι “Second to None”. Αναγράφεται στη μεγάλη δεξαμενή «ΒΙΟΛΑΝΤΩ - Ν. ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ» τύπου AFRAMAX στη Σύρο, η οποία πρόσφατα υποδέχθηκε το 66ο πλοίο για το 2025. Τα 570 πλοία στη Σύρο και τα 800 συνολικά στα δύο ναυπηγεία από το 2018 μέχρι σήμερα δεν αποτελούν απλώς αριθμούς επιτυχίας· αποτελούν την αρχή ενός οράματος που βρίσκεται σε εξέλιξη. Μίας νέας εποχής για τη ναυπηγική στη χώρα μας.
Τα σχέδιά μας ξεπερνούν τον τομέα επισκευής πλοίων. Τον υπηρετούμε και θα συνεχίσουμε να τον υπηρετούμε. Βρισκόμαστε στην κορυφή των προτιμήσεων και εκεί θα παραμείνουμε.
Αυτή η πρωτιά αποτελεί την ισχυρή βάση ώστε τα ναυπηγεία του Ομίλου ΟΝΕΧ να εξελιχθούν σε κόμβο ναυπηγικής δραστηριότητας, ενώ η Ελλάδα διαμορφώνεται σε κέντρο διαμετακόμισης ενέργειας με σύγχρονες υποδομές.
Αξίζει να σταθούμε στη δήλωση του υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ Doug Burgum, ο οποίος, στο πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα, πραγματοποίησε πολύωρη επίσκεψη στα ναυπηγεία της ΟΝΕΧ στην Ελευσίνα, παρουσία τριών κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης. Χαρακτήρισε την ΟΝΕΧ «ενεργειακό κόμβο για τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη».
Για τις ΗΠΑ, το θέμα της ενέργειας βρίσκεται σε υψηλή προτεραιότητα. Στον Λευκό Οίκο έχει ήδη συσταθεί «Ειδικό Γραφείο Ναυπηγικής Πολιτικής». Η στρατηγική σημασία του κλάδου είναι ύψιστη, γεγονός που αναγνωρίζει και η ελληνική κυβέρνηση, τόσο στον τομέα της ναυπήγησης πλοίων όσο και στην υποστήριξη υποδομών που συνδέονται με την ενεργειακή ασφάλεια, τον ενεργειακό μετασχηματισμό και την ασφάλεια των logistics.
Πριν από επτά χρόνια, παραλάβαμε στη Σύρο ναυπηγεία ανενεργά επί δύο δεκαετίες, με 180 απλήρωτους εργαζόμενους. Το ίδιο συνέβη και στην Ελευσίνα το 2020, με 600 εργαζόμενους και χρέη μισού δισ. ευρώ. Σήμερα, έχουμε ολοκληρώσει πάνω από 800 επισκευές πλοίων -επίδοση χωρίς προηγούμενο. Απασχολούμε άμεσα και έμμεσα περισσότερους από 2.000 εργαζόμενους και έχουμε κερδίσει το στοίχημα της ανταγωνιστικότητας: οι εφοπλιστές επιλέγουν τα ναυπηγεία μας όχι μόνο από πατριωτισμό αλλά ως επιλογή αριστείας.
Αυτή, όμως, ήταν μόνο η πρώτη φάση -η επανεκκίνηση. Τώρα βρισκόμαστε στη δεύτερη και πιο κρίσιμη: στη μετατροπή των ναυπηγείων μας σε σύγχρονη υποδομή υποστήριξης ενεργειακής ασφάλειας, integrated logistics, άμυνας και καινοτομίας.
Το ναυπηγείο στην Ελευσίνα. «Τα σχέδιά μας ξεπερνούν τον τομέα επισκευής πλοίων. Βρισκόμαστε στην κορυφή των προτιμήσεων και εκεί θα παραμείνουμε», αναφέρει ο Πάνος Ξενοκώστας, Πρόεδρος του Ομίλου ΟΝΕΧ Shipyards & Technologies.
Το όραμά μας υπερβαίνει την κλασική ναυπηγική και ναυπηγοεπισκευή. Δημιουργούμε έναν πολυδιάστατο κόμβο που θα συνδέει τη ναυπηγική με τις μεταφορές, την ενέργεια, την άμυνα και την τεχνολογία, λειτουργώντας ως πλατφόρμα για εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, startups, πανεπιστήμια και παρόχους logistics. Έναν κόμβο που θα συνδέει πέντε κρίσιμους τομείς:
• Ενέργεια: Υποδομές για LNG carriers, κατασκευή πλωτών ενεργειακών πάρκων offshore και nearshore, δυνατότητα ανάπτυξης αιολικών πάρκων στο Αιγαίο. Με διεθνείς συνεργασίες με μεγάλες εταιρείες, στοχεύουμε να προηγηθούμε στον ανταγωνισμό μέσα στα επόμενα 3-4 χρόνια, στην παραγωγή καθαρής και οικονομικότερης ενέργειας.
• Άμυνα: Η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, κ. Νίκου Δένδια, ότι τα επόμενα πλοία θα ναυπηγηθούν στα ελληνικά ναυπηγεία, αντανακλά τη μεταβολή που φέρνουμε. Έχουμε ήδη λύσεις που μπορούν να φέρουν το Πολεμικό Ναυτικό χρόνια μπροστά από τις γειτονικές χώρες. Με κόστος κατασκευής 10%-15% χαμηλότερο από εκείνο των ευρωπαϊκών ναυπηγείων και χρόνο παράδοσης 10% έως 20% ταχύτερο από ευρωπαϊκά ναυπηγεία, φιλοδοξούμε να δούμε πλοία σχεδιασμένα και κατασκευασμένα στην Ελλάδα -με ελληνικά και ευρωπαϊκά συστήματα προηγμένης τεχνολογίας.
• Integrated logistics: Μετατρέπουμε τις εγκαταστάσεις μας σε κόμβο διαμετακόμισης για τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, αξιοποιώντας τη στρατηγική θέση της χώρας.
• Καινοτομία: Σε συνεργασία με τη ΔΥΠΑ και το Υπουργείο Εργασίας, ιδρύσαμε σχολές στη Σύρο και την Ελευσίνα, ώστε νέοι και νέες να αποκτήσουν εξειδίκευση και να εργαστούν στα ναυπηγεία μας. Επόμενο βήμα, η δημιουργία της «Ναυπηγικής Ακαδημίας». Τα ναυπηγεία δεν είναι μόνο υποδομές· είναι πάνω απ’ όλα οι άνθρωποί τους -και αυτό δεν αντικαθίσταται, ούτε από την Τεχνητή Νοημοσύνη.
• Διεθνής συνεργασία: Συμπράξεις με Αμερικανούς και Ευρωπαίους εταίρους που μεταφέρουν τεχνογνωσία και μας εντάσσουν στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας.
Η Ελευσίνα σε συνδυασμό με τη Σύρο είναι πια το σημείο αναφοράς για την Ανατολική Μεσόγειο και την Ανατολική Ευρώπη. Και είμαστε μόνο στην αρχή. Πρόκειται για μοντέλο ανάπτυξης που δημιουργεί ισχυρές βιομηχανικές και τεχνολογικές προοπτικές, καθώς και νέες θέσεις εργασίας σε δεκάδες ειδικότητες. Η στήριξη των κυβερνήσεων Ελλάδας και ΗΠΑ σε τόσο κρίσιμες επενδύσεις -που αφορούν την κοινωνία και την εθνική ανεξαρτησία- λειτουργεί ως καταλύτης.
Για να πετύχουμε τον στόχο μας, απαιτούνται:
• Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου -τα ναυπηγεία αποτελούν προέκταση της ναυτιλίας και ταυτόχρονα πυλώνα της βαριάς βιομηχανίας.
• Εθνική στρατηγική που θα αναγνωρίζει τη ναυπηγική ως πυλώνα άμυνας, ενέργειας και ανάπτυξης.
• Συμφωνίες με ξεκάθαρους ρόλους και στόχους, μακριά από κρατικοδίαιτες πρακτικές του παρελθόντος που οδήγησαν σε λουκέτα και ανεργία.
Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε ιστορική ευκαιρία. Μετά από τρεις δεκαετίες απουσίας από τον παγκόσμιο ναυπηγικό χάρτη, όχι μόνο επιστρέψαμε, αλλά μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε. Τα ναυπηγεία Σύρου και Ελευσίνας δεν είναι απλώς βιομηχανικές μονάδες· είναι εργαλείο για τη μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό και τεχνολογικό κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
*O κ. Πάνος Ξενοκώστας είναι Προέδρος του Ομίλου ΟΝΕΧ Shipyards & Technologies, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων.